Muren en plafonds schilderen, hoe begin je eraan?

Uitzicht
Met nieuw pleisterwerk bedoelen we een dikke (1 à 2cm) laag witte pleister die in nieuwbouw vaak wordt gebruikt.

Droging
Het pleisterwerk dient in elk geval volledig uitgedroogd te zijn (licht van kleur) vooraleer verder te werken. In een nieuwbouw spreken we alvast over enkele maanden. Een bouwdroger kan dit proces versnellen. Vaak zullen hoeken langer donker blijven: daar blijft het vocht langer zitten door minder vochtcirculatie.

Staat pleister
Ook in nieuw pleisterwerk kunnen er barstjes komen. In nieuwbouwwoningen kunnen die zich gedurende de eerste jaren manifesteren. Dit heeft vooral te maken met het 'zetten' van de woning.

Voorbereiding
Afhankelijk van de kwaliteit van het pleisterwerk en het beoogde resultaat kan er ofwel direct geschilderd worden ofwel worden er toch eerst putjes en krasjes gevuld met een gipsplamuur. Verwijder eventueel de oneffenheden en brokjes met een plamuurmes.  In sommige gevallen wordt het pleisterwerk eerst volledig (licht) geschuurd om oneffenheden weg te werken. Gebruik dan een fijne korrel (220+) en zorg dat je niet door de gladde polierlaag schuurt. Anders riskeer je op de ruwere onderlaag te komen die zich waarschijnlijk sterk zal aftekenen na je schilderwerk. 

Uitzicht

Met oude gipspleister bedoelen we een dikke (1 à 2cm) laag witte (of licht beige) pleister die je vaak terugvindt onder oude behang-lagen. De pleister kan makkelijk tot 50j oud zijn.

Staat pleister
Oude gipspleister is vaak een stuk poreuzer en meer gebarsten dan nieuw pleisterwerk. Dit kan zich manifesteren in bijvoorbeeld allemaal fijne haarscheurtjes. Vandaar dat de werkwijze soms wat anders is.

Voorbereiding
Soms is de oude gipspleister zeer mooi effen maar tegelijk zeer absorberend of poreus. Daarnaast kunnen vele fijne barstjes een mooie afwerking met een verflaag moeilijk maken. Je kan dit testen door plaatselijk eens een vlak te schilderen en te kijken of dit lukt. Soms is het aangewezen om de oude gipspleister integraal uit te plamuren met een dun laagje plamuur. Of plaatselijk barsten of ruwe delen glad te plamuren. Daarnaast wordt er best een primer gezet alvorens te schilderen.

Uitzicht
In veel oude woningen (<1960-70) zijn de muren en plafonds bepleisterd met een beige kalkmortel. Deze is samengesteld uit luchtkalk en zand en meestal gewapend met dierlijk haar (zoals paardenhaar) of een plantaardige vezel (vb stro). Aan de oppervlakte bevindt zich doorgaans een hardere witte toplaag. Die is vaak uit gips-kalk.

Staat pleister
Veelal is de beige basismortel vrij zanderig en niet zeer hard. De witte toplaag kan op verschillende plaatsen barsten vertonen of loskomen. De beige kalkpleister kan zelfs loszitten van de baksteen of helemaal afpoeieren. De kalkpleister kan geschilderd zijn (ettelijke keren) of behangen.

Voorbereiding
Op zich is er niks mis met de pleisterlaag in kalkmortel. Het past perfect bij de opbouw van de oude huizen die ook met kalkmortel gemetst zijn. Kalkmortel heeft goede vochtregulerende eigenschappen indien niet overschilderd met een afsluitende verf.  Bij het verwijderen van het behang bestaat de kans dat je de witte toplaag of stukken kalkmortel mee verwijdert.

Soms is de witte toplaag effen maar zeer absorberend/poreus of helemaal gebarsten. Een witte toplaag in slechte staat wordt best afgestoken, gefixeerd en uitgeplamuurd. Een witte toplaag in goede staat kan gefixeerd en (plaatselijk) geplamuurd worden.

Uitzicht
Een oude leempleister ziet er gelijkaardig uit zoals de beige kalkmortel die hierboven beschreven is. Alleen is leempleister meestal bruiner van kleur en zit er vaak een plantaardige vezel in zoals stro. Soms is er een toplaag van kalk-gips op aangebracht.

Staat pleister
Leem is een combinatie van zand en klei en werd vaak ontgonnen in de bouwput van de woning bij het graven van de funderingen. Als de leem te weinig klei bevat zal ze na verloop van tijd dus wat verpoederen. Zeker bij het verwijderen van een oude behanglaag bestaat de kans dat je hele stukken leempleister mee verwijdert. 

Voorbereiding
Bij het verwijderen van het behang bestaat de kans dat je de witte toplaag of stukken leempleister mee verwijdert. Soms is de witte toplaag effen maar zeer absorberend/poreus of helemaal gebarsten. Een witte toplaag in slechte staat wordt best afgestoken, gefixeerd en uitgeplamuurd. Een witte toplaag in goede staat kan gefixeerd en (plaatselijk) geplamuurd worden.

Uitzicht
Een nieuwe leempleister of leemfinish is korrelig van structuur en bevat vaak een additief zoals stro, steentjes... Je vind meer voorbeelden op de website onder het menu 'Referenties/leempleister'

Staat pleister
Nieuwe leempleister is vooral een fenomeen van de laatste 20j dus vaak in goede staat. Soms kunnen er plaatselijk putjes, krassen of barsten zijn.

Voorbereiding
Als je de kleur van de huidige leempleister wil behouden, ga je best eerste op zoek naar het juiste merk/type/kleur dat origineel is gebruikt. Vaak zijn daar kleinere stalen van te bestellen die je kan gebruiken om plaatselijk te retoucheren. Indien je een nieuwe laag/kleur wenst te plaatsen, herstel je best eerst de putjes en scheuren alvorens de nieuwe laag te plaatsen. Op een intacte leempleister kan je perfect rechtstreeks een nieuwe (leem)verflaag of dunne laag leemfinish plaatsen.

Uitzicht
Gipskartonplaten (zoals Gyproc) zijn meestal beige, soms groen (watervaste variant) of wit (voorgeschilderde variant). Bij deze platen dienen de voegen nauwgezet te worden opgevuld met gipsplamuur.

Staat ondergrond
Gipsplaten die recent geplaatst zijn, staan klaar om te plamuren. Staan de gipsplaten er evenwel al enkele jaren, dan kan het karton vele stoffen hebben geabsorbeerd die doorbloeden na het schilderen. Test daarom eerst plaatselijk de gipsplaten op doorbloeding. Is er effectief een waas van (meestal bruinachtige) vlekken, werk dan met een isolerende primer.

Voorbereiding
De naden van de platen worden eerst gewapend met netvliesband. Het uitplamuren van de voegen en vijsgaten gebeurt best in 3 keer: 2x met een vulplamuur (filler) en 1x met een eindplamuur (finish).  Daarna worden de geplamuurde zones licht geschuurd. Het is van het allergrootste belang dat er geen reliëfverschil is ter hoogte van de naden. Controleer dit op een paar plaatsen door er een scherpe rechte lat op te zetten en te kijken of deze volledig aansluit. Indien het plamuurwerk niet perfect is uitgevoerd zal dit na het schilderen zichtbaar worden:  de naden tekenen zich dan in een regelmatig patroon af. Na het plamuren en schuren dient men alle schuurstof af te wassen met een klamme spons of vod.

Uitzicht
Gipsvezelplaten (vb Fermacell) zijn vaak lichtgrijs van kleur en minder glad dan gipsplaten door de vezel (vb cellulose) die eraan is toegevoegd.

Staat
Vaak zijn gipsvezelplaten sterker dan gipskarton en doorbloedingen bij oude platen zijn nihil.

Voorbereiding
Lijmresten Gipsvezelplaten zijn vaak onderling verlijmd met een expanderende lijm. Deze dient volledig afgestoken te worden. Dit doe je best als de lijm net is uitgehard. Na enkele dagen is deze keihard en wordt het een hele klus om alle lijmresten te verwijderen.

Uitplamuren
Door de lichte vezel van de plaat zelf zijn uitgeplamuurde en geschuurde naden gladder dan de platen zelf. Eens geschilderd kan dit (afhankelijk van de lichtinval) zeer goed zichtbaar zijn.

Voor een aanvaardbaar resultaat is het dus eigenlijk nodig om de platen volledig uit te plamuren met een dun laagje plamuur zodat je één effen ondergrond krijgt. Je kan 'schrapend' plamuren, dwz. je volgt de ondergrond met een breed plamuurmes en je vult de putjes op (er komt geen plamuur bovenop). Deze techniek is doenbaar voor de niet-professionele plamuurde.

Indien er behang aanwezig is, dient dit uiteraard eerst verwijderd te worden. Oud behangpapier overschilderen geeft zelden een mooi resultaat. Bovendien zorgt het er ook voor dat het later moeilijker te verwijderen is.

(Wanneer de sterkte van de ondergrond zeer twijfelachtig is en deze mee kan loskomen bij het verwijderen van het behang, kan je om budgettaire redenen natuurlijk kiezen om het behangpapier toch te te schilderen.)

Verwijder het papier door het eerst voldoende te bevochtigen met warm water of een behangafstomer. Zorg dat alle kleine stukjes verwijderd worden. Soms komt het behang er in twee lagen af: eerst de gekleurde toplaag en dan de bruine papierlaag.

Ook alle lijmresten moeten weggewassen worden: behanglijm lost op in water en zou dus problemen kunnen geven bij het overschilderen. Verwijder de lijm door in warm water een krachtige ontvetter op te lossen. Schrob de lijm eraf met een schuurspons (vb Scotchbrite). Bij dikkere lagen kan je ze eventueel afsteken met een brede plamuurspatel.

Alle loszittende en afschilferende verf wordt best verwijderd. Verf die niet goed hecht kan bij het overschilderden loskomen door de krimpspanning die optreedt bij het drogen.

De beste resultaten bereikt men door het afkrabben van de verf met een zeer scherpe verfkrabber (met verwisselbare mesjes). Als de verf echt los zit kan je best de verf afsteken. Dat gaat sneller. Gebruik dan een vrij breed en scherp plamuurmes.

In oude woningen is er vroeger soms geschilderd met olieverven waarover later een gewone muurverf werd gebruikt. Deze muurverf komt in veel gevallen los. Deze muurverf dient volledig verwijderd te worden. Het is een hele klus maar het is de enige garantie op een goed resultaat. Als je daaraan begint zal je evenwel ook wat plamuurwerk hebben omdat het afkrabben of afsteken krassen en putten maakt in het onderliggend pleisterwerk.

Veiligheid!

Oude (lak)verven kunnen lood bevatten. Bij dit soort verven moet je oppassen bij schuurwerk: fijne looddeeltjes zijn zeer ongezond als deze worden ingeademd. Meer info in de bijlage hieronder.

Begin steeds met het afwassen van de ondergrond vooraleer de schilderwerken aan te vatten. Vuil en vet zorgt voor een slechte hechting van verf of andere producten. Ook stof verwijder je op deze manier. Gebruik een ontvettend middel in het afwaswater

Is de ondergrond wat oneffen door brokjes pleister, vuil in oude verlagen, verschillende ondergronden door elkaar,… dan kan je deze best mechanisch schuren met een rondschuurmachine.

Gebruik bij voorkeur een machine waarop je een (industriële) stofzuiger kan aansluiten. Maak zeker gebruik van een degelijk stofmasker.

Let in elk geval op met het schuren van oude verflagen. In oude lakverf kan er nog lood verwerkt zitten dat bij het schuren kan vrijkomen.

Eerst kap je alle loszittende delen van het pleisterwerk af. 

Loszittende delen worden gevonden door stelselmatig op het te behandelen oppervlakte te tikken. Waar de pleister hol klinkt zit deze los. Wees evenwel pragmatisch: soms zit de pleister (ondanks het hol klinken) nog stevig vast en moet hij er niet af.

Kleinere scheurtjes in het pleisterwerk worden V-vormig uitgekrabd tot op de diepte van de barst. Daarna wordt het geheel stofvrij gemaakt. Fixeer dan de plaatsen die uitgekapt en uitgekrabd zijn: deze zijn zeer stoffig en bieden niet genoeg hechting voor de  herstellingen. Laat het fixatief voldoende uitdrogen (min. 12u).

Daarna kunnen de grote gaten opgestopt worden met natuurgips. Dikwijls is een grote scheur in het pleisterwerk veroorzaakt door een onderliggend probleem. Breng desgewenst een versterkend gaas/netvlies aan in de gips om de scheur in de baksteen te overbruggen. Eens de gips droog is, kan je op en rond de herstelling  wat fijner uitplamuren om bruuske overgangen te vermijden tussen de herstelde delen en de rest van de muur.

De kleinere scheurtjes (reeds uitgekrabd) in het pleisterwerk worden opgevuld met een gipsplamuur. Opvullen zal 2 à 3 keer moeten herhaald worden wegens de krimp die optreedt in de plamuur. 

Breng een versterkende gaas aan in de plamuur om de scheur te overbruggen. Plamuur wat breder uit dan de scheur om sterke overgangen te vermijden.

Volg dezelfde werkwijze voor het opvullen van kleinere gaatjes of putjes.

Wie werkelijk een gaaf resultaat wil zal dikwijls het volledige oppervlak moeten uitplamuren. Dit is echter niet voor iedereen een haalbare kaart: enige ervaring is vereist.

Alle herstelde delen dienen, na volledige uitdroging, geschuurd te worden. Gebruik bij voorkeur een schuurmachine waar je een industriële stofzuiger op kan aansluiten.

De grootte van de oneffenheden en het soort plamuur bepalen de korrelgrootte van het schuurpapier. Te fijn papier volgt het oppervlak te veel en schuurt de oneffenheden niet weg, te grof papier maakt krassen. Meestal zal een korrel 150 à 220 geschikt zijn. 

Een kwalitatieve schuurmachine levert een beter schuurresultaat dan een goedkopere. Kleinere herstellingen kan men uiteraard ook met de hand schuren. Gebruik bij het schuren altijd een degelijk stofmasker.

Om de hechting van de verf te bevorderen behandel je de muur (die door de herstellingswerken nog ruw, poreus en absorberend zijn) eerst met een geschikte primer.   Het oppervlak staat nu schildersklaar.

Website kan cookies gebruiken om de navigatie van de website te personaliseren en te vergemakkelijken voor de gebruiker van deze site. De gebruiker kan zijn / haar browser configureren om de kennisgeving en de installatie van de cookies die door ons zijn verzonden af te wijzen.

Kleuren kiezen is een hele klus. Pas als je er zelf aan begint, merk je dat het voor een ander veel gemakkelijker kiezen is dan voor jezelf. Omdat ‘kleur-in-huis’ meer is dan enkel geschilderde muren, kan je gemakkelijker werken met een moodboard. 

Per kamer knip en plak je prenten en foto’s uit magazines die je mooi vindt. Zo vorm je een collage die qua design en sfeer aansluit bij wat je graag ziet. 

Kies uit je moodboard een vijftal hoofdkleuren uit. Deze kleuren vormen het pallet voor die bepaalde kamer. Kies ook een lichte kleur die je als hoofdtoon kan gebruiken.

Om de homogeniteit doorheen de verschillende ruimtes te behouden, raden we meestal aan om één kleur te kiezen die doorheen het hele huis terugkomt op muren en plafonds. Dat is meestal wit, gebroken wit of andere licht kleur.

Van de andere kleuren uit het moodboard kies je nu welke kleur je wenst terug te vinden op de muren. De resterende kleuren kan je gebruiken in accessoires (lampen, kunstwerken, schilderijen,…) en stoffen (gordijnen, zetel, kussens,…).

Ook onze blog KLEURADVIES ZELF DOEN OF NIET? geeft je meer info.

Meet vooraf alle oppervlakten per ruimte en per ondergrond nauwkeurig op alvorens verf te gaan.

Vb: 60m² muren living, 40m² plafond living, 3 deuren, 2 radiators, etc.

Neem eventueel wat foto's ter geheugensteun. Zo kan je met een gerust gemoed in de verfwinkel de juiste hoeveelheden en soorten verf kopen.

Zorg voor een goede organisatie van de werkplek en het materiaal.

Ruimte leeg maken
Start met het verplaatsen van je meubels, kasten, tafel, stoelen,… Laat enkel de meubels staan die je nergens anders kwijt kan en dek ze goed af met plastic folie. Zorg dat je niets meer moet verplaatsen tijdens de schilderwerken. Zo vermijd je onnodig tijdverlies als je volop aan het rollen en borstelen bent.

Werken in de hoogte

Handiger dan een trapladder die je telkens weer moet verzetten is een stelling. Heb je deze niet ter beschikking, gebruik dan twee laddertjes waar je een stevige, brede plank kan opleggen.  Zo kan je vlot doorwerken en moet je niet telkens op en af de ladder.

Grote vlakken schilderen
Om een mooi schildersresultaat te bekomen komt het erop aan om een volledig vlak in één keer af te werken. Indien het vlak te groot is werk je beter met 2 personen. Aanzetten die sterk zichtbaar worden na het uitdrogen worden op die manier vermeden. Overlappingen op delen die reeds droog zijn geven immers een ander optisch effect.

Zorg ervoor dat de delen die niet moeten worden geschilderd, goed afgedekt zijn. Schilder je maar plaatselijk en tijdelijk dan kan je met een doek of plastiek overweg. Veiliger en robuuster is evenwel tetrakarton. Die kan je tijdens de werken nog reinigen en doordat deze vast wordt gekleefd, ligt hij stevig vast.

Nu alles ontvet, geplamuurd, geschuurd en ontstoft is, beginnen we aan onze laatste voorbereidingswerken: het afplakken en afkitten.

Deze details zorgen ervoor dat je pas geschilderde kamer er netjes uitziet. Neem het van ons aan: ‘afzetten met de vrije hand’ is een techniek die tegenwoordig nog door weinig schilders wordt toegepast. Tenzij je een ‘pro’ bent (en deze uitleg al helemaal niet nodig hebt) of fan bent van pure ambachtstechieken natuurlijk.

Zo niet neem je een UV bestendige gladde tape (bij vele merken is deze geel of oranje van kleur). Deze laten geen lijmresten na en kunnen 3 maand later nog gemakkelijk worden verwijderd.

Afkitten of opkitten van spleten en kieren betekent dat je deze met een pasta afkit (dicht maakt) en glad afstrijkt.

Waarom?

Welke types?

Esthetisch
Afkitten zorgt ervoor dat je na het schilderen mooie rechte hoeken hebt zonder putjes en kieren. Zo vermijdt je ook schaduwlijnen die ervoor zorgen dat je schilderwerk er onverzorgd uitziet.

Technisch

Hoe?

Vooraleer je opnieuw opkit moet je de spuitmond van de koker afsnijden overeenkomstig de breedte van de voeg. Doe dit onder een hoek van 45°.

Het aanbrengen van de kit dient te gebeuren op ontstofte, gefixeerde en/of geprimerde ondergrond, waarbij het heel belangrijk is dat de voeg helemaal wordt gevuld met kit. Voor diepere voegen kan dit bereikt worden door de kit in voldoende mate tegen de voegbodem/rugvulling te spuiten. Hierdoor krijgt de kit tegendruk en wordt tegen de zijwanden van de voeg gedrukt, waardoor een goed contact ontstaat tussen kit en hechtvlak. Tijdens het spuiten kan men controleren of de voeg voldoende wordt gevuld door erop te letten dat de kit vóór de spuitmond uitloopt.

Nadat de kit is aangebracht wordt het gekitte oppervlak glad afgewerkt. Dit kan worden gedaan met behulp van een zelfgemaakt sopje van water en afwasmiddel. Hierbij wordt het voegoppervlak & de naastliggende materialen bevochtigt met het sopje en met de vinger mooi gladgestreken. Hou steeds een vodje en sponsje bij de hand om je vingers aan af te kuisen.

Tip: bij acrylkit kan je met water alleen ook afwrijven.
Een polymeerkit is stugger maar kan meer overspanning aan en een siliconekit kleeft dan weer meer. Gebruik daarvoor voldoende afwasmiddel in je sopje!

Borstel

Kies steeds een borstel die niet uitpluist. Niets zo vervelend om bij het schilderen om de twee stappen haren uit je schilderwerk te vissen. Hoe herken je een goede borstel? Wel, goedkoop is meestal slechtkoop. Een goede verfborstel kost geld, maar met een beetje liefde en zorg gaat hij tientallen jaren mee. Een varkenshaar borstel werkt goed voor de meeste verfsoorten en is goed te onderhouden. 

Ronde borstels worden meestal voor muur- en lakverf gebruikt. Platte borstels voor beitswerk of technieken waar strepen aan te pas komen.

Verfrol

Elke verf vraagt om een specifieke verfrol. Eén van de meest gestelde vragen in onze winkel is of “ze niet spat”. Terechte vraag natuurlijk, maar gebruik niet zomaar om het even welke anti-spat rol voor al je schilderwerk. Lakwerk heeft een fijnere rol nodig dan muurverf. Ook het type rol (polyamide, microvezel, vilt,..) is afhankelijk van de verschillende toepassingen. Vraag advies bij je winkelverkoper zodat je de juiste rol kiest.

Onderhoud tijdens de werken

 Tijdens de schilderwerken was je een borstel best elke dag grondig uit. Een verfrol kan je bewaren in keukenfolie.

Elke verf droogt beter bij een optimale temperatuur en optimale luchtvochtigheid. Dit is meestal wat verschillend per verf maar in het algemeen nemen we voor watergedragen verven 15-20°C en een luchtvochtigheid van 50-60%. Onder de 5°C stagneert de drogingstijd drastisch en boven de 25°C droogt de verf dan weer veel te snel om nog een goede verwerking te hebben.

Heb je deze ideale omstandigheden niet, werk er dan naar toe: verluchten ja, maar in de winter de hele dag de ramen open zetten is geen goed idee. Warme lucht kan veel meer vocht opnemen dan koude en zal de verf bijgevolg beter doen uitdrogen. Verlucht een uurtje per dag en zorg indien nodig voor ventilatie met een luchtblazer of voor extra temperatuur met een mobiel vuurtje.

Website kan cookies gebruiken om de navigatie van de website te personaliseren en te vergemakkelijken voor de gebruiker van deze site. De gebruiker kan zijn / haar browser configureren om de kennisgeving en de installatie van de cookies die door ons zijn verzonden af te wijzen.